Frida Co.
Sevinc Abdullayeva – Təsisçi

Biznes qurarkən bir plan cızırsan, amma reallıqda biznes bazarın tələbatı və yaranan fürsətlər əsasında sanki öz yolunu özü tapır…

Əvvəlcə düşünürdüm ki, Frida Co. qadın yaradıcılığı üçün bir mərkəz olacaq – bir növ qadınlar üçün klub. Qadınlar rəsm və əl işləri ilə məşğul olacaq, biz onlara müəyyən bacarıqlar öyrədəcəyik, sonra çay içərək ünsiyyət quracaq, maraqlı və faydalı görüşlər təşkil edəcəyik. Düşünürdüm ki, əsasən qadınlar gələcək və onlar evdə bu biliklər əsasında öz bacarıqlarını inkişaf etdirib, hobbi qazanacaq, yaradıcılığa yaxınlaşacaq, hətta öz kiçik bizneslərini quracaqlar.

Amma hər şey başqa cür inkişaf etdi. Əvvəldə keramikaya ümumiyyətlə yer ayırıb-ayırmamaq barədə tərəddüd edirdim. Düşünürdüm ki, əsasən rəsm, tikiş, naxış və toxuma olacaq. Mətbəxin dizaynında terrakota rənglərindən istifadə etmişdim, dedim, bəlkə keramika üçün uyğun olar. Lakin nəticədə keramika ən çox maraq doğuran və tələb olunan sahə oldu.

Bundan əlavə, qadın mərkəzi ideyası da gözlənildiyi qədər populyar olmadı. Üç ay bu ideyaya sadiq qaldım və düşündüm ki, buraya kişilər gəlməyəcək. Hətta narahat idim ki, kişilər gəlsə, qadınlara mane olar. Amma sonra gördüm ki, bu düşüncə tamamilə səhv imiş. Frida Co.-ya gələn kişilər – istər gənc, istər orta yaşlı – incəsənətə, sənətkarlığa maraq göstərən, məqsədli insanlardır. İndiyə qədər heç bir xoşagəlməz hadisə baş verməyib.

Uşaqlarla da eyni düşüncəm var idi – səs-küy olacaq, onlar mane olacaq. Amma zaman keçdikcə gördüm ki, uşaqlar da öz maraqlarını tapıb burada inkişaf edirlər.

Beləliklə, biznes tamamilə başqa bir istiqamətdə inkişaf etdi.

Bəli. Hətta əvvəlcə kosmetoloqlar, psixoloji dəstək üçün həkimlər dəvət etməyi planlaşdırırdım. Amma tamamilə fərqli bir istiqamət alındı.

Bəli, ailəvi şəkildə gəlirlər və bu bizi çox sevindirir. Bəzən ata qızı ilə, bəzən oğlan sevgilisi ilə gəlir, elə hallar olur ki, qızın özü də hara gəldiyini bilmir. Bu məni çox xoşbəxt edir. Mənim dünya görüşüm də dəyişdi – fərqli psixologiyalar, münasibətlər, insanlar gördüm.

Ən böyük çətinlik – hər kəsə qarşı tək qalmaq hissidir. Dövlətin vergi və digər tələbləri var. Komanda səni sevsə belə, daim səndən nəsə gözləyir. Ailə isə vaxtının çoxunun işə getməsindən narazıdır. Əvvəldən bunları bilsəydim, bəlkə də Frida Co.-nu açmazdım.

Oğlumun ad günüdür. Yeni ildən əvvəl və sonra insanların məşğul olacağını nəzərə alaraq bu tarixin uğurlu olacağını düşündüm. Dedim ki, övladlarım mənim ilk uğurlu layihələrimdir, Frida Co. isə ikinci.

Dəfələrlə. Yenə də eyni səbəbdən – hər şeyi tək başına daşımaq. Bütün maliyyə yükü üzərimdə idi. Əvvəllər SOCAR-da yüksək maaşla işləyirdim, artıq üç ildir maaş almıram. Valideynlərimdən qalan evi satıb bu işə qoymuşam. Bəzən düşünürdüm: əgər uğursuz olsam, uşaqlıq evimi də itirəcəyəm. Bu fikir həm motivasiya verirdi, həm də qorxudurdu.

Müştərilər xoşbəxt gedəndə və “çox sağ olun” dedikdə mən də enerji alıram. Ən böyük zövq işimizin nəticəsini görəndə olur. Məsələn, Xırdalandakı zavodda keramika işlərimizi yandıran şəxs işçilərinə deyirdi: “Qablaşdırmadan əvvəl özüm baxım, zövq alım”. Belə rəylər bizə çox güc verir.

Mən rəssamam. Xalçaçılıq, dizayn, pedaqogika sahələrində işləmişəm. Toxumaq, naxış, tikmə – hamısını çox sevirəm.
Fərqli sahələrə marağım var idi və bu maraqları bir yerdə birləşdirə biləcəyim bir məkan yaratmaq istədim.

Bizim əsas məqsədimiz insanlara özlərini kəşf etməkdə yardım etməkdir. Əvvəlcə deyirlər ki, “mən heç nə bacarmıram”. Amma iki saatdan sonra əl işinin nəticəsini görəndə, özlərinə inamları artır. Bu inam təkcə hobbiyə deyil, həyat və işlərinə də müsbət təsir edir.

Komandama hər şeyi açıq şəkildə izah etməyə çalışıram. Çətinlikləri bəzən onlar da hiss etmir. Amma nəticələr, müsbət rəylər, görülən işlərdən aldığımız məmnunluq bizə motivasiya verir.

(gülür) “Başlamayın” deyərdim. Rahat həyat üçün başqası üçün işləmək daha asandır. Amma əgər kimsə öz biznesini qurmaq istəyirsə, bunu mütləq şüurlu şəkildə etməlidir. Araşdırma, biznes-plan, SWOT analizi vacibdir. Əks halda nəticələr ağır ola bilər. Və ən önəmlisi: insan sevdiyi işlə məşğul olmalıdır. Bu ona həm güc, həm də ilham verir.

Reallığı açıq danışdığım üçün bağışlayın (gülür). Amma hər şeydə struktur və hazırlıq çox önəmlidir.